به گزارش راه شلمچه، عید غدیر خم مصادف با ۱۸ ذی الحجه است که آیه «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى»(آیه ۳ سوره مبارکه مائده) بر قلب حضرت محمد(ص) نازل شد و پس از آن پیامبر اکرم (ص) با فراخواندن همه حج‌گزاران فرمودند: «مَن کُنتُ مولاه فَهذا علیّ مولاه أللهم والِ من والاه و عادِ من عاداه» و به این ترتیب جانشینش را برای تمامی مسلمانان اعلام و تمام کرد.
پیامبر اکرم (ص) در سال ۱۰ هجری همراه با هزاران نفر برای به جای آوردن مناسک حج، از مدینه به طرف مکه حرکت کرد. از آنجا که این سفر، آخرین حج ایشان بود به حجة الوداع مشهور شد؛ وقتی اعمال حج پایان یافت، پیامبر (ص) همراه مسلمانان مکه را ترک و به طرف مدینه حرکت کردند، ۱۸ ذی‌الحجه به غدیر خم (رود و ناحیه‌ای میان مکه و مدینه) رسیدند در این مکان جبرئیل آیه تبلیغ را بر پیامبر (ص) نازل کرد و از جانب خداوند، به رسول خدا (ص) امرکرد تا حضرت علی (ع) را به عنوان، ولی و وصی بعد از خود، به مردم معرفی کند.
خطبه غدیر
بنابر روایات، رسول خدا (ص)، در غدیر خم مردم را گرد آورد و دست علی (ع) را بلند کرد تا همگان او را ببینند و فرمود: «ای مردم، آیا من از خود شما، بر شما بیشتر ولایت ندارم؟» مردم پاسخ دادند: «آری، ای رسول خدا.» حضرت فرمود: «خداوند ولی من است و من ولی مؤمنین هستم و نسبت به آنان از خود آنان بیشتر ولایت دارم. پس هر کس که من مولای اویم، علی مولای اوست.»
رسول خدا (ص) سه بار این جمله را تکرار کرد و فرمود: «خداوندا، دوست بدار و سرپرستی کن، هر کسی که علی را دوست و سرپرست خود بداند و دشمن بدار هر کسی که او را دشمن می‌دارد و یاری نما هر کسی که او را یاری می‌نماید و به حال خود رها کن، هر کس که او را وا میگذارد.»
سپس خطاب به مردم فرمودند: «حاضران این پیام را به غایبان برسانند.»
هزاران نفر در این ماجرای بزرگ حضور داشتند و با امام علی (ع) بیعت کرده و ولایت مداری امام علی (ع) را تصدیق کردند. همچنین شیعیان معتقدند آیه اکمال در همین روز نازل شده است که می‌فرماید: امروز، کافران از آئین شما، مأیوس شدند بنابراین، از آنها نترسید! و از من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آئین شما پذیرفتم.
آیه تبلیغ
آیه تبلیغ از آخرین آیات نازل شده قرآن بر پیامبر (ص) است که طبق اآن پیامبر اسلام (ص) موظف شد پیامی را به مردم ابلاغ کند که اگر در رساندن آن کوتاهی کند، رسالت پیامبریِ خود را به انجام نرسانده است.
به اعتقاد شیعیان و برخی از اهل سنت، آیه در حجة الوداع و کمی قبل از ۱۸ ذی‌الحجه در سال دهم هجری نازل شده و موضوع آن پیام خلافت و وصایت امام علی (ع) است و پیامبر (ص) پس از نزول آیه، این امر الهی را انجام داد.
متن و ترجمه آیه ۶۷ سوره مائده
یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ
ای پیامبر، آنچه را از جانب پروردگارت به تو نازل شده، ابلاغ کن؛ و اگر نکنی رسالتش را به انجام نرسانده‌ای. و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه می‌دارد. بی گمان، خدا گروه کافران را هدایت نمی‌کند.
غدیر به چه معناست
واژه «غدیر» در لغت به چند معنا آمده است: «آبگیر»، «قطعه‌ای از آب» و «جای جمع شدن آب باران». غدیر خم در میان راه دو شهر بزرگ دنیای اسلام، مکه و مدینه، در محلی به نام «جُحفه» وجود دارد که در زمان رسول گرامی اسلام (ص) کاروانیان حج در آنجا از هم جدا می‌شدند و به طرف دیار خود می‌رفتند.درباره علت نام‌گذاری این مکان به غدیر خم، احتمالاتی داده شده مانند این‌که به اعتبار آب‌وهوای آن منطقه به این نام نامیده شده است.
آداب روز عید غدیر
در بیان ائمه علیهم السلام برای روز عید غدیر خم اعمالی مانند تحکیم بیعت با ولایت، تبریک گفتن، اظهار سرور و شادمانی، مصافحه یا دست دادن، آراستن و پوشیدن لباس نو، استفاده از بوی خوش، پیمان اخوت و برادری، احسان و انفاق، صله رحم، دیدار با مؤمنان، رفع حاجت مؤمنان، غسل کردن، تشکیل اجتماع در روز عید غدیر، دعا، روزه و عبادت، افطاری دادن، اطعام دادن، کمک به نیازمندان حتی با قرض کردن، هدیه دادن، زیارت، روزه، ذکر صلوات، وارد شده است.
می‌رسد بر مشام بوی غدیر
مرغ دل پر زند بسوی غدیر
دل بود شاد ومست می‌گردد
چون خورد جرعه از سبوی غدیر
عرشیان هم به عرش حق بودند
سالیانی در آرزوی غدیر
هجدهم از مه خدایی حج
گشت هنگام گفتگوی غدیر
حج پایانی پیمبر بود
کاروان رفت سمت و سوی غدیر
جمع گشتند پیروان رسول(ص)
همگی در میان کوی غدیر
امر حق را بیان نمود رسول
کردفریاد به چارسوی غدیر
که علی(ع)بعد من بود مولا
شد علی وار رنگ وبوی غدیر
زآنزمان افتخار شیعه بود
سند محکم نکوی غدیر
دوستدار علی گرفته بسی
آبرویی زآبروی غدیر
کل اعیاد مسلمین یکسو
یکطرف عید تازه روی غدیر
تا ابد شرمسار حق باشد
دشمن مرتضی،عدوی غدیر
هرچه خواهی بخواه در این روز
می‌دهد حق به آبروی غدیر
اسماعیل تقوایی
